СВАЯ ГУЛЬНЯ “БелаВеды”, інтэлектуальнае спаборніцтва паміж 5-мі класамі

СВАЯ ГУЛЬНЯ “БелаВеды”, інтэлектуальнае спаборніцтва паміж 5-мі класамі.

Мэты:

• праверыць і пашырыць веды пра родны край, беларускую мову і літаратуру;
• стымуляваць цікавасць да беларускай мовы і літаратуры;
• развіваць слоўнікавы запас;
• садзейнічаць развіццю ўважлівасці, хуткасці, актыўнасці, адказнасці за свой выбар;
• выхоўваць пачуццё калектывізму, сяброўства, павагі да саперніка.

Абсталяванне: дошка, карткі з заданнямі, малюнкі, бланк для журы, грамата пераможцам, падзяка ўдзельнікам.

Удзельнікі: каманды па 6 чалавек з 5-х класаў; заўзятары; журы.

Ход спаборніцтва

1. Арганізацыйны момант

• Прывітанне! Паслухайце радкі з верша:

Роднае слова

Роднае слова і гаваркое

Лашчыць мне сэрца сваёю пяшчотаю,

Да розуму мілае, да сэрца – святое.

Зіхаціць і цурчыць, яго чую з ахвотаю…

• А ці любіце вы слухаць, як меладычна гучыць наша родная мова?
• Гэта мяне вельмі радуе. Але слухаць мову мала, трэба яшчэ яе і ведаць. Сёння ў нас адбудзецца спаборніцтва, дзе вам спатрэбіцца ўзнавіць і паказаць усе свае веды па беларускай мове, літаратуры, а таксама веды пра нашу краіну. Клас-пераможца, які лепш справіцца з заданнямі, атрымае ганаровую грамату! Вы гатовыя?! Я не чую!
• Аб’яўляю Сваю гульню “БелаВеды”!

2. Прадстаўленне журы (2 чалавекі)
3. Тлумачэнне правіл гульні

«Свая Гульня» складаецца з 5 тэм па 5 пытанняў у кожнай (25 пытанняў). Пытанні размяшчаюцца злева направа, па ўзрастанні ступені складанасці (ад 10 да 50).

На дошцы – схема:

Гульню пачынае каманда, якая правільна адкажа на першае пытанне. Капітан каманды выбірае тэму і намінал пытання. Вядучы зачытвае пытанне. На абмеркаванне даецца 1 хвіліна. Каманда адказвае на пытанне (капітан каманды).

Калі каманда адказвае правільна, то ёй даецца права выбару наступнага пытання, калі яна адказвае няправільна, то права адказаць на гэтае ж пытанне прадастаўляецца іншай камандзе. Чалавек, што адказаў правільна, выбірае наступнае пытанне. Калі пытанне застаўся без адказу, то выбар наступнага пытання застаецца ў каманды, што выбірала папярэдняе пытанне. Правільны адказ дадае колькасць ачкоў да агульнай сумы каманды. Няправільны адказ на пытанне не памяншае агульнай колькасці балаў.

4. Асноўная частка
   • Выбар першай каманды.

• Зараз я пакажу вам рэбус. Там зашыфравана слова на рускай мове. Трэба расшыфраваць гэтае слова, перакласці на беларускую мову і назваць. Будзьце ўважлівы: адказаць трэба толькі па-беларуску! Хто першы правільна адгадае, той і пачынае гульню.

Победа — ПЕРАМОГА

• Свая гульня

Заданні гульні

Сектар Радзіма

• Назавіце звера-сімвал РБ. (зубр)
• На чале нашай краіны стаіць …(Прэзідэнт РБ А.Р.Лукашэнка).
• Назавіце дзяржаўныя сімвалы. (сцяг, герб, гімн)
• Назавіце дзяржаўныя мовы(бел.,рус.).
• Назваць прыказку пра Радзіму.

(Чалавек без Радзімы ,як салавей без песні.

Няма смачнейшай вадзіцы ,як з роднай крыніцы.

У чужой старонцы і сонца не так свеціць.

Усякай птушцы сваю гняздо міла.

Родная зямля мякчэй чужой пярыны.

У сваёй хаце і вуглы дапамагаюць.

Жыць-Радзіме служыць.

Ад душы працуеш-Радзіму мацуеш.

Будзь не толькі сынам свайго бацькі-будзь сынам свайго народа.)

Сектар Беларуская мова

• Прыдумайце развіты сказ.
• Якое з гэтых слоў можа быць звароткам: зрабіць, няма, бягу, матуля?
• Прыдумайце сказ з аднароднымі дапаўненнямі.
• Паглядзіце на схему. [- =], (што — =). Што мы паказваем на гэтай схеме. Састаўце па схеме сказ.
• Назавіце сказ з памылкай, выпраўце яе: Суседскую дзяўчынку паслалі па яблыкі. Хлопцы пажартавалі над сябрам. (Хлопцы пажартавалі з сябра.)

Сектар Лексіка

• Як называецца кніга, у якой сабраны і размешчаны ў алфавітным парадку ўсе словы? (Слоўнік)
• Назавіце па-беларуску: малюнак (чарніцы)
• Перакласці з рускай на беларускую мову: одуванчик (дзьмухавец)
• Знайсці слова з памылкай і выправіць: мяккаваты, меньш, акварыум, кудысьці (Менш)
• Знайдзіце лішняе слова, растлумачце свой выбар: партфэль, кветка, мядзведзь, мэбля. (Мядзведзь – адушаўлёны, хто? Астатнія словы неадушаўлёныя, што?)

Сектар Беларуская літаратура

• Патрабуецца даць адказ і назваць жанр:

Белы, да не цукар, ног няма, а ідзе. (Снег. Загадка)

• Хто выдаў у нас першую дракаваную кнігу? (Францішак Скарына)
• Назваць мастацкі твор, з якога ўзяты радкі, і аўтара:

“За тое, што вы не паслухалі свае маткі і кінулі сваю радзіму, вы будзеце вечна кружыцца па свеце і ніколі не збудзеце сваёй жальбы па родных кутках, і нідзе не будзеце мець вы прытулку на свеце.”

(Якуб Колас. Крыніца)

• Колькі галоўных герояў у казцы “Музыкі”? Пералічыце іх. (Чатыры: асёл, сабака, кот, певень.)
• Назавіце віды казак. Да якога віду адносіцца казка “Залаты птах”? (Віды казак: пры жывёл, чарадзейныя, сацыяльна-бытавыя. “Залаты птах” – казка чарадзейная.)

Сектар Назвы

• Пра якое возера на Беларусі складзена шмат легенд? Яно яшчэ называецца ў нас “Беларускім морам”. (Возера Нарач)
• Чаму беларусаў называюць бульбашамі? (Бульба – другі хлеб беларусаў, самая любімая страва.)
• Гэта было неабходным атрыбутам шматлікіх звычаяў і абрадаў, з гэтым заўжды сустракалі дарагіх гасцей. Назавіце, што гэта? (Хлеб-соль)
• Назва якога месяца прапушчана ў пададзенай прыкмеце? У _______ гола ў садзе. (лістапад)
• Адгадайце беларускую страву: Запечаная ў чыгунку ў вясковай печы бульбяная маса з невялікімі кавалкамі сала. (Бабка)

5. Падвядзенне вынікаў гульні: слова журы. Узнагароды-пераможцам.

— Дарагія сябры!  Наша гульня па беларускай мове і літаратуры заканчваецца. І пакуль журы падводзіць вынікі, мне хочацца нагадаць вам радкі з верша:

“Я-беларус”    Ніл Гілевіч.

                           Я-беларус,я нарадзіўся на гэтай казачнай зямлі,

                           Дзе між лясоў і пушчаў дзікіх  адвеку прашчуры жылі.

                           Я-беларус,я ганаруся,што маю гэтае імя:

                           Аб добрай славе Беларусі  ў свеце знаюць нездарма.

                           Я-беларус,і я шчаслівы,што маці мову мне дала,

                           Што песень родных пералівы і зблізку чую і здаля. 

Слова журы.

• Я думаю, што ўсе прысутныя яшчэ больш упэўніліся ў тым, як трэба ведаць, любіць і шанаваць мову і літаратуру свайго народа, сваю Радзіму, і як гэта цікава!

Падвядзенне вынікаў, узнагароджванне пераможцаў.

Чтобы не пропустить ничего, что происходит и публикуется на блоге, подписывайтесь ЗДЕСЬ. И не забудьте оставить чуть ниже свой комментарий 😉 Я ценю ваше мнение!

С уважением и любовью, Татьяна Саксон