Беларуская мова. 3 клас. Тэма ўрока: Утварэнне дзеясловаў прошлага часу з дапамогай суфіксаў -ў, -л (2-я гадзіна)

План-канспект урока Беларускай мовы ў 3 класе.

Тэма ўрока: Утварэнне дзеясловаў прошлага часу з дапамогай суфіксаў -ў, -л (2-я гадзіна)

Мэты ўрока:

1. Вучыць адрозніваць дзеясловы прошлага часу, вызначаць іх род і лік; практыкаваць у вызначэнні ліку дзеясловаў цяперашняга і будучага часу;

2. Вучыць назіраць за моўнымі з’явамі, устанаўліваць значэнне незнаемых слоў з дапамогай слоўніка, вылучаць і асэнсоўваць лінгвакраіназнаўчую інфармацыю тэксту;

3. Фарміраваць навыкі самакантролю за вымаўленнем;

4. Развіваць фанематычны слых, маўленне, памяць;

5. Выхоўваць пачуццё адказнасці за ўласныя паводзіны ў прыродзе.

Ход урока

I. Арганізацыйны момант

ІІ. Праверка дамашняга задання

— Назавіце лік і род выпісаных дзеясловаў.

— Як вызначыць лік дзеясловаў?

— У дзеясловаў якога часу можна вызначыць лік і род?

— Як вызначыць лік і род дзеясловаў прошлага часу?

— Прывядзіце прыклады дзеясловаў прошлага часу мужчынскага, жаночага, ніякага роду.

— З дапамогай якіх суфіксаў утвараюцца дзеясловы прошлага часу? У чым адрозненне ад рускай мовы?

ІII. Замацаванне

1) — Паслухайце тэкст пра хлопчыка і скажыце, ці сапраўды ён любіў кветкі?

Ранняй вясной, калі яшчэ ляжаў снег, Васілёк знаходзіў пралескі. Дзівіўся: ноччу патрэскваў мароз, а днём на прагаліне, каля самай гурбы, цвіла пралеска. Паступова снег растаў усюды, нават у лясных ямах. Васілёк назбіраў ландышаў. Потым далучыў да іх некалькі каліўцаў фіялак, блакітных званочкаў, жоўтага падбелу, ружовай медуніцы. Букет атрымаўся прыгожы. Любіць Васілёк кветкі.

Паводле I. Сіняўскага.

— Якія словы былі незразумелыя? Адшукайце іх у слоўніку.

— Чаму дзівіўся Васілёк, калі знаходзіў пралескі?

— З якіх вясновых кветак сабраў букет Васілёк?

— Ці згодныя вы, што Васілёк любіць кветкі?

— Чаму першыя веснавыя кветкі непажадана збіраць?

— Што б вы параілі Васільку?

— На слых выпішыце з тэксту дзеясловы прошлага часу, вызначце іх лік і род, абазначце суфікс. (Настаўнік чытае тэкст па адным сказе, вучні называюць дзеясловы.)

2) — Прачытайце верш.

Не на жарт стара..ся Лёня,

Пілава.. і габлява…

Адмысловыя шпакоўні

Ён для птушак змайстрава…

М. Чарняўскі.

— Якія словы былі незразумелыя? Знайдзіце іх значэнне ў слоўніку. Ці супала значэнне з тым, якое вы меркавалі?

— Вызначце часціну мовы, лік і род слоў, у якіх прапушчаны літары. Растлумачце іх правапіс.

— Спішыце. Растлумачце арфаграмы.

— Выдзеленыя словы разбярыце па складзе.

3) — Ці ведаеце вы, што значыць «хутар», «жыць на хутары»?

— Паслухайце тэкст.

Госці з хутара

Вярнуліся з выраю шпакі. Адна сям’я не знайшла ў вёсцы прытулку. Яна пасялілася ў дупле старой ліпы на ўскрайку лесу. Але жыць ім там адным сумна, як на хутары. Кожны дзень яны прылятаюць на наш двор. Тут шпакі збіраюць шматкі пакулля, анучкі, nep‘e і нясуць да сваей ліпы. 3 гэтага яны ладзяць сабе гняздо. Трэба было зімой зрабіць яшчэ адну шпакоўню і замацаваць яе на бярозе. А я не здагадаўся!

Паводле X. Жычкі.

— Каго аўтар назваў гасцямі з хутара?

— Што значыць «знайсці прытулак»?

— Устанавіце значэнне слова пакулле па тлумачальным слоўніку.

— Дзе пасялілася шпачыная сям’я?

— Чаму ім было сумна?

— Аб чым пашкадаваў аўтар?

— Запішыце пад дыктоўку першыя 3 сказы (тлумачальная дыктоўка). На слых знайдзіце дзеясловы ў сказах, якія я прачытаю, вызначце іх час і лік. (Настаўнік чытае выдзеленыя сказы.)

Развіццё маўлення!

— На колькі частак можна падзяліць тэкст?

— Пра што будзе гаварыцца ў кожнай частцы?

Вусны падрабязны пераказ тэксту паводле плана, прапанаванага настаўнікам і змешчанага на дошцы.

План

1. Не знайшлі прытулку.

2. Сумна жыць на хутары.

3. Трэба было зрабіць шпакоўню.

Сама- і ўзаемаацэнка вымаўлення вучняў.

4*) — Паслухайце словы беларускай народнай песні.

Сасонка

А хто ж, хто сасонку гэту ў лесе сеяў?

Ой, засеяў яе ветрык, што над хатай вее.

А хто ж, хто сасонку напаіў вадзіцай?

Ой, паілі яе сытна росы і крыніцы.

А хто ж, хто сасонку грэў у сонным боры?

Агравала яе сонца з-пад нябесных гораў.

А хто ж, хто сасонку выхаваў з зярняці?

Выхавала яе гэта наша зямля-маці.

З народнага.

— Якія сказы па мэце выказвання ўжыты ў творы?

— Як вымаўляюцца пытальныя сказы? (Настаўнік раздае вучням лісты паперы з надрукаванымі асобнымі радкамі верша. Вучні, якія іх атрымалі, павінны ў правільнай паслядоўнасці ўзнавіць тэкст. Астатнія вучні ацэньваюць іх вымаўленне.)

— У кожным радку знайдзіце дзеяслоў прошлага часу. Вызначце яго лік, род і назавіце зычны ў суфіксе (вусна).

IV. Дамашняе заданне

З верша «Маміны рукі» П. Пранузы на с. 107 падручніка па літаратурным чытанні выпісаць дзеясловы прошлага часу, вызначыць лік, абазначыць суфікс.

V. Вынік урока

— З дапамогай якіх суфіксаў утвараюцца ў беларускай мове дзеясловы прошлага часу?

— Які зычны ў суфіксе дзеясловаў прошлага часу мужчынскага роду?

Поўны спіс урокаў>>>>

Наступныя ўрокі беларускай мовы:

Правапіс не з дзеясловамі

Правапіс дзеясловаў на -цца, -ся (1)

Чтобы не пропустить ничего, что происходит и публикуется на блоге, подписывайтесь ЗДЕСЬ. И не забудьте оставить чуть ниже свой комментарий 😉 Я ценю ваше мнение!

С уважением и любовью, Татьяна Саксон